Ιστορία της Σερίφου

Προϊστορικοί χρόνοι

Από την Πρωτοκυκλαδική περίοδο (3η χιλιετία π.Χ.) υπάρχουν ίχνη εγκατάστασης στο νησί. Οι Μυκηναίοι έφτασαν στην Σέριφο περίπου στα 1800π.Χ., ενώ είχαν προηγηθεί οι Κρητομινωίτες και οι Φοίνικες.

Ιστορικά χρόνια

Σαν πρώτοι κάτοικοι της Σερίφου αναφέρονται Αιολείς από τη Θεσσαλία και Ίωνες από την Αττική (7ος αιώνας π.χ.).

Το νησί γνώρισε μεγάλη ανάπτυξη τον 6ο αιώνα π.Χ. χάρη στα μεταλλεία. Την περίοδο αυτή έγινε ιωνική αποικία υπό τον Ετεοκλή και υιοθέτησε το δημοκρατικό πολίτευμα, ενώ συμμετέχει στη Αμφικτιονία της Δήλου. Η ανάπτυξη του νησιού είναι τόσο μεγάλη αυτή την περίοδο που διαθέτει και δικό του νόμισμα.

Περσικοί πόλεμοι

Κατά τη διάρκεια των Περσικών πολέμων η Σέριφος συμμετέχει αρχικά στο πλευρό των Περσών αργότερα όμως παίρνει το μέρος των ελληνικών δυνάμεων και στη συνέχεια εντάσσεται στην Α’ Αθηναϊκή Συμμαχία αποδεχόμενη την ηγεμονική παρουσία της Αθήνας.

Το 377π.Χ. γίνεται μέλος και της Β’ Αθηναϊκής Συμμαχίας. Το 363π.Χ. καταλαμβάνεται από τους Μακεδόνες και αργότερα από τους Πτολεμαίους του βασιλείου της Αιγύπτου (306π.Χ.) ως την ανακατάληψή της από τους Μακεδόνες το 266π.Χ.

Ελληνιστικοί χρόνοι

Το 146π.Χ. η Σέριφος μαζί με τα υπόλοιπα εδάφη της Ελλάδας πέφτει στα χέρια των Ρωμαίων.

Εξαιτίας της συμμαχίας της με τον Μιθριδάτη Στ' εναντίον τους, οι Ρωμαίοι την καταστρέφουν ολοσχερώς το 88π.Χ. Το γεγονός αυτό υπήρξε η αρχή μιας μακράς περιόδου παρακμής. Την περίοδο αυτή το νησί χρησιμοποιείται ως τόπος εξορίας.

Η Ελληνιστική εποχή άφησε πίσω της πύργους και κάστρα, καθώς και ενδιαφέροντα ευρήματα τα οποία χρησίμευαν ως προστασία από το πλήθος των πειρατικών επιδρομών από τις οποίες υπέφερε η Σέριφος την περίοδο αυτή.

Ενετοκρατία

Το 1204 - οπότε κατέφθασαν οι Φράγκοι - ξεκινά μία νέα περίοδος ακμής για τη Σέριφο κατά την οποία το νησί γνώρισε μεγάλη πολιτιστική και οικονομική ανάπτυξη, καθώς στα χρόνια της διακυβέρνησής τους από τον ενετό άρχοντα Ερμόλαο Μινόττο άρχισαν να επαναλειτουργούν τα μεταλλεία του νησιού ύστερα από 1.000 χρόνια.

Το 1207 το νησί εντάσσεται στο δουκάτο του Αιγαίου υπό το Μάρκο Σανούδο και το ήμισύ του παραχωρείται στη διοίκηση της οικογένειας Γκίζι (1207-1334).

Κατόπιν αποτελεί αντικείμενο έριδας μεταξύ πολλών οικογενειών (Βραγαδόνων, Μινότων, Αδόλδων, Μικελών ή Πικελών, Γιουστινιάνων ή Ιουστινιάνων) ως την καταστροφική επιδρομή του Χαϊρεντίν Μπαρμπαρόσσα (1537). Η Σέριφος δέχεται πλήθος πειρατικών επιδρομών και σε αυτή την περίοδο.

Τουρκοκρατία

Την περίοδο της Τουρκοκρατίας η Σέριφος γίνεται φόρου υποτελής στο Σουλτάνο μέχρι την ένταξή της στο οθωμανικό κράτος το 1566 και την παραχώρηση της διοίκησής της στον Εβραίο Ιωσήφ Νάζι.

Στο διάστημα 1770 - 1774, στο πλαίσιο του Ρωσο - Οθωμανικού πολέμου καταλήφθηκε από την τσαρική Ρωσία και επανακτήθηκε από τους Οθωμανούς μετά από την υπογραφή της συνθήκης του Κιουτσούκ Καϊναρτζή.

Κατά την επανάσταση του 1821 πολλοί κάτοικοι συμμετέχουν στις μάχες κατά των Οθωμανών. Την περίοδο αυτή η Σέριφος περνάει για άλλη μια φορά σε στάδιο παρακμής ενώ συνεχίζονται οι πειρατικές επιδρομές.

Νεότεροι Χρόνοι

Μετά το 1830 και την ένταξη της Σερίφου στην ελληνική επικράτεια, οι κάτοικοί της αρχίζουν να μεταναστεύουν στην Αίγυπτο και σε άλλες περιοχές της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.

Το 1941 η Σέριφος εντάχθηκε στην Ιταλική διοίκηση, στο πλαίσιο της κατοχής των ελληνικών εδαφών από τις Δυνάμεις του Άξονα, ενώ μετά τη συνθηκολόγηση της Ιταλίας το 1943 το νησί εντάσσεται στη γερμανική διοίκηση μέχρι την απελευθέρωσή του.

Η νεότερη ιστορία της Σερίφου είναι άμεσα συνδεδεμένη με τα μεταλλεία της. Το 1867 δίνεται η πρώτη επίσημη άδεια εξόρυξης του μεταλλεύματος.

Το 1884 η γνωστή από το Λαύριο γαλλική εταιρεία “Σπηλιαζέζα” αναθέτει στον γερμανό μεταλλειολόγο Αιμίλιο Γκρόμαν την διεύθυνση των εργασιών εξόρυξης μεταλλεύματος στη Σέριφο.

Το 1916 πραγματοποιείται απεργία λόγω των απάνθρωπων συνθηκών εργασίας και της έλλειψης μέτρων ασφαλείας στα ορυχεία. Κατά τη διάρκεια της απεργίας προκαλούνται επεισόδια που θα στοιχίσουν την ζωή σε τέσσερις εργάτες και δύο χωροφύλακες. Πρόκειται για την πρώτη αιματηρή εργατική εξέγερση στην Ελλάδα των νεότερων χρόνων.